دسته بندی سازهای موسیقی

صدای غیر موسیقایی(سر و صدا) صداهای لحظه ای حاصل از شکستن شیشه و انفجار و نظایر آن، و صدای ممتد یا ادامه دار مانند ریزش باران، حرکت قطار و هلهله آدمیان و غیره، صداهای غیر موسیقایی هستند. در این صداها عامل شدت و ضعف و نیز شیوش آن قابل تشخیص است، اما تمیز نواک در آن ها تقریبا غیر ممکن است. شکل موجی این گونه اصوات بسیار پیچیده و در هم است و از تعداد بسیار زیاد ارتعاشات نامنظم، هم زمان یا غیر هم زمان، ترکیب شده است.

تولید صدای موسیقایی ساز های موسیقی به گروه های مختلف تقسیم می شوند و هر یک به شیوه یی خاص صوتی موسیقایی تولید می کند، یعنی جسم مرتعش در هر گروه، و طرز مرتعش شدن آن با گروه دیگر متفاوت است.

گروه اول، سازهای زهی (Cordophones) هستند که بوسیله چکش زدن روی سیم ها (مانند پیانو و سنتور) یا بر اثر مالش آرشه روی سیم ها (مانند انواع ویولن ها = سازهای زهیآرشه ای ) یا با زخمه زدن به سیم ها ( مانند تار، عود، قانون، و غیره =سازهای زهی زخمه ای) به صدا در می آیند. هر اندازه سیم درازتر باشد صوت حاصل بم تر است.

گروه دوم،سازهای بادی (Aerophones) هستند که به سه دسته بی زبانه(مانند ترومپت ها، سازهای مسی) تک زبانه (کلارینت) و دو زبانه (ابوا،کرانگله و فاگوت و…) تقسیم می شوند. هوای بیرون بر اثر بر هم خوردن لب ها و لرزش آن ها (در سازهای بی زبانه) یا با به صدا در آوردن یک یا دو زبانه، هوای داخلی لوله را به ارتعاش در می آورد و تولید صدا (صوت) می کند. در ساز ارگ کلیسا که در آن برای هر صدا یک یا دو لوله صوتی تعبیه شده، هوا بوسیله تلمبه های مکانیکی یا الکتریکی، به داخل یک یا چند لوله وارد می شود و یک با چند صدا تولید می کند. در سازهای بادی، هر اندازه لوله درازتر و قطور تر باشد صوت حاصل بم تر است.

گروه سوم، ساز های کوبه ای( Membranophones) هستند که تولید صوت در آنها به یاری ضربه های چکش وار یا تلنگر انگشت روی پوسته ای صورت می گیرد که بر روی کاسه ای ته بسته یا ته باز کشیده شده است (مانند تیمپانی, تمبک و …). گاه ضربه چکش روی قرصی مسی یا نوار های چوبی یا فلزی ( مانند سنج، گسیلوفون و …) تولید صدا می کند. گونه ای دیگر از گروه سوم ، با به هم کوبیدن دو قطعه سازی کمابیش هم شکل، صوتی زنگ دار یا خشک ایجاد می کند ( مانند سنج دوتایی، قاشقک و …).