ساز های زهی یا کوردوفون ها (Chordophones)

سازهای زهی _ آرشه ای

– سازهایی که در ساختمان آن ها زه (سیم) به کار رفته است و با آرشه (کمان) نواخته می شوند.

– سازهای این خانواده به ترتیب از زیر به بم عبارتند از : ویلن – ویولا – ویلنسل – کنترباس

– تمام سازهای این خانواده دارای ۴ سیم می باشند.

– سازهای این خانواده از نظر شکل ظاهری به یکدیگر شبیه می باشند و تفاوت آن ها در اندازه هر ساز است.

– این ساز ها فاقد پرده بندی بر روی دسته می باشند.

– ساز های این خانواده به طور معمول با آرشه نواخته می شوند ولی در مواردی سیم های ساز را با دست به صدا در می آوردند. (به این حالت که سیم های یک ساز زهی – آرشه ای را با دست به صدا در می آورند،اصطلاحا«پیتسیکاتو» (pizzicato) می گویند.

– در تمام سازهای این خانواده، وسیله ای برای تضعیف صدا و تغییر رنگ صوتی ساز به کار می رود که سوردین نام دارد. سوردین برای سازهای زهی – آرشه ای یک شانه با سه چنگال است که در بالای خرک قرار می گیرد.

ویلن

– کوچک ترین ساز خانواده زهی – آرشه ای ها محسوب می شود.

– دارای زیرترین گستره صوتی در خانواده زهی – آرشه ای ها می باشد.

– کوک سیم های این ساز به ترتیب از زیر به بم عبارت است از : می (سیم اول)، لا (سیم دوم)، ر(سیم سوم)، سل (سیم چهارم)

– نت این ساز با کلید سل نوشته می شود.

ویولا (ویلن آلتو)

– طول ویولا حدود ۵ سانتی متر بیشتر از ویلن است و به همین سبب وسعت صوتی آن بم تر است.

– کوک سیم های این ساز به ترتیب از زیر به بم عبارتند از : لا(سیم اول)، ر(سیم دوم)، سل (سیم سوم)، دو (سیم چهارم)

– سیم های ویولا نسبت به سیم های ویلن یک فاصله پنجم درست بم تر کوک می شوند.

نت این ساز را با کلید دو خط سوم می نویسند.

ویلنسل (Cello)

– کوک سیم های این ساز به ترتیب از زیر به بم عبارتند از : لا(سیم اول)، ر(سیم دوم)، سل(سیم سوم)، دو(سیم چهارم)

– سیم های ویلنسل نسبت به سیم های ویولا یک اکتاو بم تر کوک می شوند.

– نت این ساز را به علت گستره صوتی وسیع اش با کلید فا خط چهارم(اصوات منطقه بم این ساز)، کلید دو خط چهارم (اصوات منطقه میانی این ساز) و کلید سل (اصوات منطقه زیر این ساز) می نویسند.

کنترباس

– بزرگترین ساز خانواده زهی – آرشه ای ها محسوب می شود.

– دارای بم ترین گستره صوتی در خانواده زهی

– آرشه ای ها می باشد.

– کوک سیم های این ساز به ترتیب از زیر به بم عبارتند از : سل(سیم اول)، ر(سیم دوم)، لا(سیم سوم)، می(سیم چهارم)

– سیم های کنترباس برعکس سیم های ویلن کوک می شوند.

– این ساز یک اکتاو بم تر از نت نوشته شده صدا می دهد.

– نت این ساز را با کلید فا خط چهارم می نویسند.